Jakie owady mogą niszczyć drewno? Poniżej krótka charakterystyka owada, jego larwy i wyglądu zaatakowanego przez niego drewna.

Spuszczel pospolity

Spuszczel pospolity (Hylotrupes bajulus)

Postać dojrzała: długość 8-25 mm, czarny, czarnobrązowy, owłosiona część szyjna z błyszczącymi, czarnymi zrogowaceniami w kształcie kropli. Na powierzchni skrzydłowej 1-2 przerywane, poprzeczne paski z białych włosków.

Larwa spuszczela pospolitegoLarwa
Larwa: długość 15-30 mm, słabo owłosiona, żółtawobiała, wyraźny podział na odcinki z grubszymi pierścionkami na końcu głowy.

Drewno zaatakowane przez spuszczela pospolitegoWygląd zaatakowanego drewna
Chodniki z otworami o długości do 10 mm i szerokości 6 mm. Pozostaje w nich drobna mączka i wałeczkowate ekskrementy. Atakuje drewno drzew iglastych, szczególnie biel drewna.





Miazgowiec brunatny

Miazgowiec brunatny(Lyctus brunneus)

Postać dojrzała: długość 2,5-5 mm czerwonobrązowy do ciemno-brązowego, smukła budowa


Larwa miazgowca brunatnegoLarwa
Larwa: długość do 6 mm, w kolorze kości słoniowej-białej, otwór oddechowy z boku na ostatnim odcinku
wyglądający w powiększeniu jak żółtawa plama.


Drewno zaatakowane przez miazgowca brunatnegoWygląd zaatakowanego drewna
Chodniki wyryte wzdłuż włókien, wypełnione drobną mączką. Ekskrementy praktycznie niezauważalne.
W końcowym stadium drewno jest całkowicie sproszkowane, otwory o średnicy 1,5 do 2 mm. Atakuje tylko bogate w skrobię drewno drzew liściastych typu limba, jesion, dąb.



Kołatek

Kołatek (Anobium punctatum)

Postać dojrzała: długość 3-5 mm, ciemnobrązowy do czarno-brązowego, krępa (przysadzista) budowa z paskami na pokrywkach skrzydłowych.

Larwa KołatkaLarwa
Larwa: długość 4-6 mm, żółtawobiała, przypominająca kształtem pędraka, łukowato wygięta, delikatnie owłosiona

Drewno zaatakowane przez KołatkaWygląd zaatakowanego drewna
Chodniki drążone są przede wszystkim w obszarze drewna wczesnego, luźno wypełnione mączką i jajeczkowatymi ekskrementami, okrągłe otwory wylotowe o średnicy 1-2 mm, występują w drewnie drzew iglastych i liściastych.



Tykotek pstry

Tykotek pstry (Xestobium rufovillosum)

Postać dojrzała: długość 5-9 mm, ciemnobrązowy z czerwonawo-żółtymi owłosionymi plamkami, macki lekko opiłowane.

Larwa TykotkaLarwa
Larwa: długość do 10 mm ze złotawo żółtym owłosieniem.

Drewno zaatakowane przez TykotkaWygląd zaatakowanego drewna
Nieregularne chodniki O 4 mm, najczęściej zgodne z kierunkiem włókien, przede wszystkim w drewnie wczesnym, wypełnione szczelnie mączką drzewną i ekskrementami w kształcie soczewicy. Występuje często w połączeniu z grzybami lub po ich ataku. Specjalista ds. drewna dębowego.

Tomasz Szymański Ekspert firmy Remmers Ekspert z firmy Remmers Tomasz Szymański radzi W momencie stwierdzenia pojawienia się owadów typu spuszczel pospolity, kołatek lub miazgowiec, w pierwszej kolejności trzeba ustalić jak duży obszar drewna został zaatakowany. W tym celu na drewnie konstrukcyjnym należy, jeśli to możliwe w obszarze bieli, wykonać siekierą na każdym metrze bieżącym dwa ukośne nacięcia. Jeśli na drewnie znajdują się okładziny lub ślepe podłogi to należy je usunąć. Chcąc dotrzeć do miejsc trudno dostępnych np. na poddaszach można ewentualnie zdjąć dach. W przypadku obiektów o wartości historycznej ze względów estetycznych nie należy stosować takiej metody oznaczania zaatakowanego obszaru. Następnie zdejmuje się z drewna korę i tylko spróchniałe części konstrukcji muszą być usunięte aż do chodników leżących głębiej, a chodniki uderzone siekierą należy dokładnie oczyścić szczotką. Przy zastosowaniu środków zwalczających rozpuszczalnych w wodzie, należy wcześniej usunąć istniejącą powłokę wapienną. Pozostawiony przekrój poprzeczny wymaga sprawdzenia pod względem nośności. Jeśli konstrukcja nie spełnia wymogów statycznych, to należy wzmocnić ją drewnem zaimpregnowanym wcześniej odpowiednimi preparatami. Tak odsłonięte powierzchnie można pokrywać tradycyjnie pędzlem, przez natrysk, polewanie lub metodą pianową. Niezbędną ilość materiału w przypadku środków i emulsji olejowych (Anti-Insekt*, HWT* i Multi GS*) nakładać dwukrotnie, a w przypadku środków na bazie soli (Adolit Holz-wurmfrei*) - trzykrotnie. Niezbędna ilość środków zwalczających wynosi 300-350 ml/m2. W przypadku elementów konstrukcji cennych z historycznego punktu widzenia oraz w miejscach trudnodostępnych, w których usunięcie spróchniałych części lub dokonanie zabiegu z użyciem środka ochrony drewna ze wszystkich stron nie jest możliwe, należy dodatkowo przeprowadzić nasączanie otworów lub iniekcję niskociśnieniową. Tę ostatnią warto przeprowadzić zwłaszcza w przypadku prac „nad głową”. Szczegóły na temat tej specjalnej metody opisane są w instrukcjach technicznych odpowiednich produktów. Metoda pianowa. Fot. RemmersNanoszenie środka ochrony drewna metodą pianową W stosowaniu rozpuszczalnych w wodzie środków ochrony drewna do zwalczania grzyba domowego w murze oraz ataków spuszczela metoda aplikacji pianowej stanowi rewolucyjną alternatywę z punktu widzenia efektu ochronnego, nakładów pracy i obciążenia powietrza aerozolem w porównaniu z powszechnie stosowanymi metodami. Dzięki zastosowaniu metody pianowej zabieg na drewnie lub murze można wykonać jednoetapowo. Po naniesieniu odpowiedniej grubości warstwy piany na skutek jej stopniowego rozpadu, zwalczający środek ochrony drewna jest oddawany do podłoża. Skuteczność zwalczających środków ochrony drewna określają zastosowane substancje czynne. Dzielą się one na środki o powolnym, szybkim, i wydłużonym działaniu. W przypadku środków o wydłużonym i opóźnionym działaniu nie można wykluczyć, że żywe organizmy będą występować nawet jeszcze do 2 lat. Nie należy jednak obawiać się wystąpienia szkód zagrażających bezpieczeństwu statycznemu zaatakowanych elementów drewnianych.

Na podstawie materiałów firmy Remmers.
(MZ)