Aby dokładnie określić szkody, jakie wyrządziła powódź, oraz zakres niezbędnych prac, konieczne są m.in. oceny stanu gruntu, ścian i stropów budynku, zagrzybienia i pleśni, stopnia zawilgocenia budynku, a także ocena wytrzymałości mechanicznej tynków. Należy sprawdzić, czy woda nie uszkodziła fundamentów lub nie wypłukała gruntu przy nich, czy wskutek powodzi nie doszło do spękania, zarysowania lub odkształcenia ścian konstrukcyjnych i działowych, rys i spękań na stropach i belkach itp.

Po ustąpieniu wody powodziowej w zalanych budynkach zostają szlam, muł, błoto, a także woda nierzadko zanieczyszczona różnymi związkami chemicznymi. Usuwanie szkód należy zacząć od otwarcia wszystkich okien i drzwi w celu stworzenia tzw. przeciągu. Następnym krokiem jest usunięcie z wnętrz wody i wszelkich osadów - najpierw z piwnic (pod warunkiem, że zarówno poziom wód na zewnątrz, jak i gruntowych opadł do stanu przed powodzią a przy utrzymującym się wysokim stanie wód gruntowych próba wypompowania wody z piwnicy skutkować będzie ponownym jej zalaniem, co w konsekwencji może prowadzić do poważnych osadzeń fundamentów), następnie z położonych wyżej pomieszczeń. Należy też pozbyć się wszelkich rzeczy, które zostały zalane wodami ściekowymi, a tym samym są zanieczyszczone. Koniecznie pozbywamy się też jak najszybciej mokrych okładzin ścian - tapet, boazerii, płytek, a tynki skuwamy min. 0,5 m powyżej widocznego zawilgocenia. Wszystkie powierzchnie dokładnie spłukujemy czystą wodą pod ciśnieniem, aby możliwie jak najdokładniej oczyścić je z brudu i osadów.

Niezbędne jest też umożliwienie wypływu wody zamkniętej w ścianach i stropach, np. w szczelinie wentylacyjnej ścian warstwowych, trzonach spalinowo-wentylacyjnych z cegły pełnej i pustaków. Po stwierdzeniu zalania należy wykuć otwory, które pozwolą na osuszenie i odkażenie przestrzeni. Jeśli izolacją była pustka powietrzna lub styropian, proces ten nie nastręcza większych trudności. Jeśli jednak zastosowane zostały wełna mineralna albo materiały sypkie, ich osuszenie i odkażenie może być problematyczne. Należy je usunąć, gdyż po zawilgoceniu straciły swoje właściwości termoizolacyjne, a jednocześnie stały się idealnym siedliskiem dla pleśni i grzybów.
Kolejnym etapem prac jest dezynfekcja i odkażanie budynku, które ma zabezpieczyć przed pojawieniem się pleśni. Środkiem wykorzystywanym do tych prac jest najczęściej wapno chlorowane, ale można też korzystać z wapna palonego, podchloranu sodu, chloraminy czy popularnych środków myjąco-odkażających. Wiele firm oferuje gotowe tego typu preparaty.
Budynki po powodzi narażone są też na rozwój grzybów, które lubią miejsca ciepłe i wilgotne. Jeżeli w trakcie wysychania domu zaobserwujemy pojawienie się pleśni, należy jak najszybciej podjąć walkę z nią. Przede wszystkim niezbędne jest skucie zainfekowanych tynków nawet z metrową rezerwą i osuszenie powierzchni, a także usunięcie grzybni i nalotów. Następnie konieczne jest zabezpieczenie ścian środkami odgrzybiającymi i odpleśniającymi poprzez aplikowanie ich zgodnie z zaleceniami producenta.
Osuszanie budynku jest procesem długotrwałym, wymagającym nie dni lecz tygodni. Optymalnym rozwiązaniem jest suszenie naturalne, polegające na intensywnym wietrzeniu wnętrz przy wykorzystaniu otwartych okien i drzwi. Niestety, trwa to długo, a przy tym wymaga ciepłej i suchej pogody. Aby przyspieszyć usuwanie wilgoci, można zastosować wspomaganie w postaci wentylatorów wymuszających ruch powietrza, grzejników elektrycznych albo zdecydować się na sprzęt profesjonalny, jak np. osuszacze kondensacyjne i sorpcyjne, pompy, wentylatory, rekuperatory, dmuchawy oraz nagrzewnice.
Niekiedy, mimo poprawnego przeprowadzenia robót odkażających i osuszających, w budynku wyczuwalna jest woń stęchlizny, rozwijają się też grzyby. Aby wyeliminować je, można zlecić ozonowanie pomieszczeń. Niszczy ono rozwijające się pleśnie, grzyby, ich przetrwalniki, roztocza oraz trwale usuwa uciążliwe i nieprzyjemne zapachy. Wykorzystanie generatora ozonu dezynfekuje również wyposażenie pomieszczenia, ograniczając ryzyko zakażenia bakteryjnego lub wirusowego.

Opracowanie: Edward Konieczny

Uwaga:
Każdy budynek popowodziowy należy oceniać indywidualnie. Nie ma jednej uniwersalnej metody prac remontowych. Opisany zakres prac jest tylko propozycją, którą należy dostosować do konkretnego obiektu dotkniętego skutkami powodzi.